Michał Kaźmierczak

Reżyseria, współpraca dramaturgiczna, choreografia: Karolina Przystupa
Scenografia, kostiumy, lalki, projekcje: Adrianna Duda
Muzyka: Tomasz Lewandowski
Reżyseria światła: Alicja Pietrucka
Produkcja: Anna Ratkowska-Filipowicz
Asystent reżyserki: Bartłomiej Olszewski
Inspicjent: Marek Stawowczyk

Występują:

Mucha Bzyk Bzyk: Małgorzata Hachlowska
Średni / Litera Z: Andrzej Kopczyk
Rybik Cukrowy: Paweł Mróz
Pajęczyca / Litera A: Gabriela Oberbek
Mały / Litera N: Bartłomiej Olszewski 
Gruby / Czesław Miłosz: Jakub Popławski 
Wisława Szymborska: Maja Spychaj-Kubacka 
Mól Futrzany: Bartosz Watemborski

Michał Rusinek (głos)

Scena dla dzieci młodszych

prapremiera: 16 listopada 2024
czas trwania: 1 godz. bez przerwy
spektakl dla widzów od 6 lat

Spektakl Gdzie gubią się zdania to propozycja teatralna dla dzieci od 6 roku życia oraz ich rodziców, opiekunów lub pedagogów, opowiadająca o literatach krakowskich. Spektakl powstał z inspiracji Krakowem jako Miastem Literatury UNESCO i oparty jest na wątku zgubienia pewnego tajemniczego zdania przez główną bohaterkę – Wisławę Szymborską. By odnaleźć owo zdanie, poetka wyrusza w niezwykłą podróż, a towarzyszą jej dwaj równie niezwykli pomocnicy – Mól Futrzany i Rybik Cukrowy. Trójka wędrowców, podążając ukochanymi krakowskimi ścieżkami Noblistki, natrafia na bohaterów, którzy zaczerpnięci zostali z twórczości innych krakowskich literatów: Haliny Poświatowskiej (Pajęczyca, wiersz Pająk), Sławomira Mrożka (Gruby, Średni i Mały, dramat Na pełnym morzu), Stanisława Lema (Litery inspirowane opowiadaniem Jak ocalał świat), Wojciecha Widłaka (Mucha Bzyk-Bzyk z serii o Panu Kuleczce); ale spotykają na swojej drodze również samego Czesława Miłosza. Spektakl pomaga dostrzec, jak mocno Kraków związany jest z literaturą i jak silna relacja łączy ją z teatrem. Historia jest opowieścią o tym, jak ogromną wartość posiada niczym nieskrępowana zabawa skojarzeniami, inspiracjami i wytworami ludzkiej wyobraźni – czasem tej dziecięcej, o której zapominamy w codziennym pędzie; a także o bliskości z innymi istotami, które nie zawsze mają te cechy, których od nich najbardziej oczekujemy. /Michał Kaźmierczak, dramaturg/

----------------

W spektaklu dzieje się naprawdę dużo. W nieco ponad godzinę przelatujemy z Panią Wisławą przez pół wieku polskiej literatury, bawimy się i uczymy jednocześnie. Główna bohaterka jest jak ciepła, pełna życzliwości babcia, przeprowadzająca swoje wnuki przez meandry polskiej kultury. Zdecydowanie twórcy nie powinni poprzestać na tym przedstawieniu. Z tego powinno zrobić się serial literacko-kryminalny pod roboczym tytułem „Wisława na tropie”. Sukces murowany.

Piotr Gaszczyński, Teatr dla wszystkich

Zamiast podręcznikowej opowieści biograficznej dostałem trzymającą w przyjemnym napięciu na poły baśniową historię przygodową, skierowaną teoretycznie dla widzów najmłodszych, ale bystro komunikującą się i z dorosłymi. (…) To, w jaki sposób twórcy spektaklu korzystają z historycznych postaci i literackich bohaterów, kiedyś nazwałoby się erudycyjnymi nawiązaniami; w dzisiejszej poetyce to raczej fan service. Tyle tylko, że lore, do którego nawiązuje, to mitologie polskiego powojennego środowiska literackiego, a nie popkulturowe uniwersa. Ale – czy to naprawdę jest jakaś różnica? (…) Gdyby poszukać dla tego spektaklu scenicznych analogii we współczesnym teatrze dla dorosłego widza, bliżej zdaniom… byłoby do biograficznych fantazji Mateusza Pakuły, niż erudycyjnych hagiografii Macieja Wojtyszki. I całe szczęście.

                                                                                                                                                           Adam Karol Drozdowski, e-teatr.pl

Wyreżyserowany przez Karolinę Przystupę spektakl Gdzie gubią się zdania, wzrusza, śmieszy, ale przede wszystkim zmusza do myślenia (...) Wychodziłem z teatru uskrzydlony i rozpromieniony! I nawet jesienny chłód długo nie ostudził rozgorączkowanej głowy!

Janusz M. Paluch, Biblioteka Kraków

[...] wielką zaletą spektaklu jest podejście do obranej tematyki bez kompleksów i z dużą dozą dystansu. Twórcy swobodnie żonglują kulturowymi odniesieniami i opracowują je przede wszystkim pod kątem uzyskiwanego efektu scenicznego. Na deskach Groteski na równych prawach funkcjonują bohaterowie książek dla dzieci, Czesław Miłosz i głos Michała Rusinka – racją ich istnienia jest to, czy sprzyjają atrakcyjności widowisk, a nie realne znaczenie dla literatury. Postmodernistyczna, beztroska zabawa kliszami i toposami to nic nowego na polskich scenach, ale tu jednak udało się uzyskać efekt świeżości, bo zamiast sięgać do popkultury, pełnej czytelnych dla większości widzów obrazów, cytatów, aluzji i memów, sięgnięto do zupełnie innego zasobu. Radosna zabawa wycinkami z rezerwuaru wiedzy o polskiej literaturze powojennej? W teatrze dla dzieci? Dziwny pomysł, chciałoby się zauważyć, ale śmiech widowni dowodzi, że to naprawdę działa. Od treści ważniejsza okazuje się forma: to, jak żonglujemy, a nie czym to robimy, chociaż dobór nietypowych obiektów do kuglarskich popisów dodaje pokazowi atrakcyjności.

Eryk Maciejowski, Muchy i filiżanki, Teatr 2/2025